Jarenlang schommelde de inflatie in het eurogebied rond de 1,5%, ondanks de historisch lage rente en beneden de doelstelling van de Europese Centrale Bank (ECB) van circa 2%. Totdat de inflatie vanaf de zomer van 2021 ineens hard begon te stijgen, om in oktober 2023 te pieken op 10,6% in het eurogebied. Hoe kon de inflatie zó snel stijgen?

Verschuivingen in aanbod en vraag

Uiteindelijk is de hoge inflatie een verhaal van vraag en aanbod. Door verschillende factoren zoals de COVID-19 pandemie en verstoringen in de toeleveringsketen waren er aanzienlijke verschuivingen in de vraag en het aanbod van goederen en diensten.

De COVID-19 pandemie heeft geleid tot lockdowns en beperkingen die de economische activiteit aanzienlijk hebben verminderd. Veel bedrijven waren gedwongen om hun activiteiten te stoppen of te beperken, wat resulteerde in een daling van de vraag naar goederen en diensten. Tegelijkertijd werden toeleveringsketens onderbroken, met een verminderd aanbod tot gevolg.

Verstoringen in de toeleveringsketen

Daarnaast hebben verstoringen in de toeleveringsketen bijgedragen aan de stijging van de inflatie. Wereldwijde lockdowns en logistieke problemen hebben ervoor gezorgd dat veel bedrijven moeite hadden om voldoende grondstoffen en halffabricaten te verkrijgen. Dit resulteerde in een beperkt aanbod, wat leidde tot prijsstijgingen.

Prijsstijgingen in specifieke sectoren

Naast de verschuivingen in vraag en aanbod, zijn er ook prijsstijgingen geweest in specifieke sectoren. Vooral de energieprijzen zijn aanzienlijk gestegen. Dit komt mede door de stijgende olieprijzen, die weer het gevolg waren van geopolitieke spanningen en productieverstoringen.

De rol van monetair beleid

Naast vraag- en aanbodfactoren speelt het monetair beleid ook een belangrijke rol bij het beïnvloeden van de inflatie. De Europese Centrale Bank (ECB) is verantwoordelijk voor het beheersen van de geldhoeveelheid en het handhaven van prijsstabiliteit.

Het beleid van de ECB

De ECB heeft lange tijd een accommoderend monetair beleid gevoerd, met historisch lage rentetarieven en kwantitatieve verruiming. Dit beleid had tot doel de economische groei te stimuleren en de inflatie naar de doelstelling van circa 2% te brengen.

Effect van het monetair beleid op inflatie

Echter, het losse monetair beleid kan ook bijdragen aan inflatiedruk. Door de lage rentetarieven is het goedkoper om geld te lenen, wat de consumptie en investeringen stimuleert. Dit kan leiden tot een oververhitting van de economie en hogere prijzen.